Tubisme is een kunststroming die zijn oorsprong vindt in Frankrijk. Het is een abstracte stijl die zich kenmerkt door geometrische vormen, heldere kleuren en dynamische composities. De term “tubisme” is afgeleid van het Fransewoord “tube”, wat verwijst naar de cilindrische vormen die vaak in deze kunstwerken voorkomen.
Enkele belangrijke kenmerken van tubisme zijn:
- Abstractie: Tubistische kunstwerken zijn vaak non-figuratief en bevatten geen herkenbare voorstellingen van de werkelijkheid.
- Geometrische Vormen: Kunstenaars gebruiken geometrische vormen zoals cilinders, kubussen, kegels en bollen om hun composities op te bouwen.
- Heldere Kleuren: Tubisme maakt gebruik van levendige en expressieve kleuren om een krachtig visueel effect te creëren.
- Dynamische Beweging: De compositie in tubistische kunstwerken straalt vaak dynamiek uit, alsof de vormen in beweging zijn.
Enkele bekende kunstenaars die geassocieerd worden met tubisme zijn Fernand Léger en Gino Severini. Ze experimenteerden met deze stijl in de vroege 20e eeuw en droegen bij aan de ontwikkeling ervan.
Kortom, tubisme is een boeiende kunstvorm die speelt met vorm, kleur en abstractie om visueel intrigerende werken te creëren.
Fernand Léger, geboren op 4 februari 1881 in Argentan, Frankrijk, vestigde zich op negentienjarige leeftijd in Parijs. Daar, in het bruisende kunstenaarskwartier Montparnasse, ontwikkelde hij zijn artistieke visie. Zijn ontmoeting met de grondleggers van het kubisme, zoals Paul Cézanne, Georges Braque en Pablo Picasso, zou zijn werk diepgaand beïnvloeden.
Van Kubisme naar Tubisme
Léger schilderde zijn eerste kubistische werk, “De Naaimachine” (1910), waarin hij een vrouw afbeeldde die bedreven aan het naaien was. Dit werk toont zijn synthese tussen het oude en het nieuwe, waarbij hij traditionele media gebruikte binnen de context van de moderne kunst. Hoewel namen als Braque en Picasso bekender zijn in het kubisme, was Léger een van de eersten die publiekelijk kubistische werken tentoonstelde. Hij ontwikkelde zelfs zijn eigen variant van het kubisme, dat we nu tubisme noemen.
Tubisme: De Cilindrische Vormen van Léger
Het tubisme, een term gemunt door kunstcriticus Louis Vauxcelles in 1911, verwijst naar Légers unieke versie van het kubisme. In zijn schilderijen tussen 1909 en 1919, zoals “Naakten in het Bos,” benadrukte Léger cilindrische vormen. Deze vormen werden gebruikt om de onderwerpen van zijn kunstwerken op te bouwen. Hoewel Léger zelf deze term niet bedacht, werd het een kenmerkende stijl in zijn oeuvre.
Een bekend voorbeeld van tubistische kunst is het schilderij “Le Mécanicien” (De Monteur) van Fernand Léger. Dit werk uit 1918 toont een mechanische monteur met buisvormige armen en benen, waarbij de vormen sterk gestileerd zijn tot cilinders en buizen. De kleuren zijn helder en contrasterend, wat typerend is voor het tubisme. Het schilderij combineert abstractie met industriële thema’s en is een uitstekend voorbeeld van deze kunststroming. !Le Mécanicien
De Evolutie van Légers Werk
Van 1911 tot 1914 werd Légers werk steeds abstracter. Hij beperkte zijn kleurenpalet tot primaire kleuren en zwart-wit. In 1912 had hij zijn eerste individuele tentoonstelling in de Parijse Galerie Kahnweiler. De Eerste Wereldoorlog had ook invloed op zijn schilderijen.
In het werk van Fernand Léger zien we niet alleen de moderniteit van zijn stijl, maar ook zijn focus op machines en het stadsleven. Zijn complexe composities en sterke contrasten weerspiegelen de spanning tussen verleden en heden. Zo blijft Léger, als een onmisbare figuur in de moderne kunstgeschiedenis, ons verrassen met zijn unieke bijdrage aan de artistieke wereld.
Bronnen: